Dr. Vukajlović Dejan, Nemačka
Atrijalna fibrilacija (AF) je najčešća aritmija koja se javlja kod bolesti mitralnog zalistka. Karakteriše je osećaj ubrzanog i nepravilnog rada srca. Radiofrekventna ablacija AF može biti izvedena kateterski kao interventna procedura, ili tokom operacije mitralnog zalistka na srcu.
Atrijalna fibrilacija (AF) je najčešća artmija koja se sreće u kliničkoj praksi.
Karakteriše je osećaj ubrzanog i nepravilnog rada srca. Ponekad se manifestuje osećajem slabosti, malaksalosti, smanjenom tolerancijom fizičkog napora, nedostatkom daha. Povremeno bolesnici nemaju nikakve tegobe, aritmija se otkrije slučajno pri rutinskom pregledu. Dijagnoza se bazira na tipičnom EKGu (slika 1).
Slika 1. Elektr0kardiografska slika atrijalne fibrilacije
Značaj atrijalne fibrilacije se ogleda u povišenom riziku od formiranja tromba u levoj pretkomori, njegovog pokretanja cirkulacijom, i nastanka cerebrovaskularne embolije sa moždanim udarom. Osim toga, do jedne trećine bolesnika pogođenih AF nastaje popuštanje srca. Konačno, bolesnici sa čestim i upornim napadima AF su ometeni u obavljanju svakodnevnih aktivnosti i imaju smanjen kvalitet života.
AF se može javiti kod bolesnika bez drugih oboljenja srca, medjutim, često se javlja udruženo, kao posledica drugih bolesti srca, ali i drugih organa. Jedna od čestih kliničkih situacija je udruženost AF sa oboljenjima srčanih zalistaka, posebno mitralne valvule
Za nastanak AF je poseobno važan deo tkiva leve pretkomore oko ušća plućnih vena. U mnogih bolesnika, posebno kod kojih ne postoji drugo strukturno oboljenje srca, AF se može uspešno lečiti eliminacijom tkiva oko ušća PV, takozvanom električnom izolacijom plućnih vena, u to primenom tzv. kateterske ablacije (slika 2). Intervencija, medjutim, nije dovoljna kod onih pacijenata koji imaju strukturna oboljenja srca kao uzrok AF.
A
B
Slika 2. A. Shematski prikaz kateterske ablacije – električne izolacije plućnih vena (PV)- oko ušća PV se načini „venac“ lezija, koje odvajaju aritmogeno tkivo od ostatka srca. B. prikaz seta lezija izolacije PV na 3D rekonstrukciji leve pretkomore
Posebna i česta klinička situacija je udruženost oboljenja mitralne valvule (MV) sa AF. Oboljenje MV (na primer, prolaps mitralnog zaliska) uzrokuje vraćanje krvi u levu pretkomoru, povećanje pritiska u njoj , što za posledicu ima izmenu njenih električnih svojstava i nastanak AF. Hirurško lečenje oboljenja MV u odredjenom broju bolesnika može dovesti do izlečenja i same AF. Kod nekih bolesnika se u toku operacije hirurški izmeni aritmogeno tkiva leve pretkomore. Ova dodatna intervencija dodatno povećava šanse bolesnika da nakon operacije nema napade AF.
Neki pacijenti ipak i posle operacije imaju AF. Lečenje AF je u ovim slučajevima zavisi od više faktora (trajanje artmije pre operacije, veličina leve pretkomore, intenzitet tegoba). Kod bolesnika sa naglašenim tegobama, kod kojih je pretkomora mala, a AF ne traje dugo, odlučujemo se za uspostavljanje i održavanje sinusnog (normalnog ritma), uz pomoć elektrokonverzije (prekid artmije sinhronizovanim elektrošokom), davanje antiaritmijskih lekova i/ili katetersku ablaciju (strategija kontrole ritma). Kod bolesnika koji ne osećaju aritmiju, odlučujemo se za kontrolu srčane frekvencije bez prekidanja AF, (tzv.strategija kontrole frekvencije). Većina bolesnika sa AF zahtevadavanje lekova koji „razređuju“ krv, i umanjuju rizik od nastanka MU.
U nekih bolesnika uporna , dugotrajna AF sa brzom frekvencijom srčanog rada dovodi do slabljenja funkcije leve srčane komore, njenog uvećanja i pogoršanja funckije MV i pojave mitralne regurgitacije. Može se reći da ova dva stanja mogu jedno drugo da pospešuju, pogoršavajući na taj način ukupni tok bolesti. U ovim situacijama prekidanje AF i njeno sprečavanje kateterskom ablacijom i/ili medikamentnom terapijom može dovesti do oporavka funkcije leve srčane komore, njenog smanjenja i smanjenja mitralne regurgitacije.